Η αναγκαιότητα της σχέσης ερασιτεχνικού αθλητισμού και επαγγελματικών προτύπων διοίκησης.

Μπορεί να επιβιώσει ο ερασιτεχνικός αθλητισμός σε συνθήκες κρίσης; Ο Δήμος Μπουλούκος μέσα από το gazzetta.grδίνει την απάντηση μέσω της αληθινής ιστορίας ενός ανθρώπου που ανέλαβε τις τύχες ενός αθλητικού συλλόγου.

Σε συνθήκες οικονομικής κρίσης ο ερασιτεχνικός αθλητισμός ασφυκτιά. Οικονομικοί πόροι δεν υπάρχουν, η βοήθεια από την Πολιτεία αλλά και όλους τους αρμόδιους φορείς είναι ανύπαρκτη και όσοι ασχολούνται ως παράγοντες αναζητούν εναγωνίως λύσει για να διατηρήσουν τα σωματεία ενεργά. Ωστόσο, όπως αποδεικνύει το παράδειγμα ενός νέου ανθρώπου που εφάρμοσε αρχές διοίκησης επιχειρήσεων σε ένα ερασιτεχνικό σωματείο, για όλα υπάρχουν
λύσεις, αρκεί να υπάρχουν διάθεση, ιδέες και σωστός σχεδιασμός.

Ο Βασίλης Τουντόπουλος ανέλαβε υπεύθυνος Διοικητικού και Οικονομικού Σχεδιασμού του Ναυτικού Ομίλου Πατρών (ΝΟΠ) και με επιστολή που έστειλε στον Αναπληρωτή Καθηγητή του ΤΕΦΑ Κομοτηνής και ιδρυτικό στέλεχος της Ελληνικής Επιστημονικής Εταιρείας Διοίκησης Αθλητισμού & Αναψυχής δρ. Δημήτρη Γαργαλιάνο, αναλύει το πλαίσιο μέσα στο οποίο ένα ερασιτεχνικό σωματείο μπορεί να λειτουργήσει, να διοικηθεί αποτελεσματικά και να μην είναι ζημιογόνο.

Η επιστολή του:

«Τον Μάιο του 2016 εκλέχθηκα μέλος του Δ.Σ. του ΝΟΠ, ενός ιστορικού σωματείου της πόλης (ιδρύθηκε το 1929) που θεωρείται ένας από τους βασικούς πυλώνες άθλησης της Αχαΐας (όπως η Παναχαϊκή στο ποδόσφαιρο και ο Απόλλωνας στο μπάσκετ).

Πρόκειται για έναν αθλητικό οργανισμό με πολύ μεγάλη δυναμική, αφού εξυπηρετεί πάνω από 600 αθλητές/μήνα, ενώ τα εγγεγραμμένα μέλη του είναι περισσότερα από 250. Παράλληλα, διαχειρίζεται εγκαταστάσεις, στις οποίες περιλαμβάνονται μικρή και μεγάλη πισίνα, ξενώνες, αίθουσα εκδηλώσεων, εντευκτήριο κλπ. Η ανδρική ομάδα πόλο αγωνίζεται στην Α1 και ομάδες του ΝΟΠ συμμετέχουν σε όλες τις αγωνιστικές ηλικιακές κατηγορίες στο πόλο και την κολύμβηση. Επίσης, λειτουργεί σχολές εκμάθησης στα αθλήματα αυτά, ενώ πρόσφατα έχει ενεργοποιηθεί και το τμήμα Ιστιοπλοΐας Ανοικτής Θάλασσας. Το σωματείο έχει κάθε χρόνο ισοσκελισμένα τα έσοδα και τα έξοδά του. Διοργανώνει εκδηλώσεις και ημερίδες με σημαντικό θετικό αντίκτυπο στην τοπική κοινωνία και γενικά θεωρείται σημείο αναφοράς για την αθλητική και πολιτιστική ζωή της Πάτρας.

Από τον Σεπτέμβριο ανέλαβα ουσιαστικά την, κατά μια έννοια, «διεύθυνση» του ΝΟΠ (όχι με τυπική-καταστατική τοποθέτηση). Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι συντονίζω την οργάνωση / διοίκηση του σωματείου, την οικονομική του διαχείριση (προϋπολογισμός / απολογισμός, τιμολόγηση, προμήθειες, μισθοδοσία, κλπ.), καθώς και την στελέχωση και την διαχείριση του έμμισθου ανθρώπινου δυναμικού. Παράλληλα, ως εκλεγμένο μέλος του Δ.Σ., συμμετέχω ενεργά στην τοποθέτηση και διαχείριση της εθελοντικής διοικητικής οργανωτικής δομής (αρμοδιότητες μελών Δ.Σ. και επιτροπών, εφόρων και βοηθών αθλητικών τμημάτων, κλπ.) αλλά και στη διαμόρφωση των στρατηγικών επικοινωνίας του σωματείου με όλους τους φορείς (stakeholders) όπως είναι η ομοσπονδία, οι τοπικοί φορείς, οι γονείς αθλητών, τα άλλα σωματεία κλπ. Από την αρχή της ενασχόλησής μου με τα διοικητικά διαπίστωσα ότι κάτι πρέπει να αλλάξει στον τρόπο οργάνωσης, διοίκησης και λειτουργίας του σωματείου και να δημιουργηθούν νέες δομές και τμήματα, όπως για παράδειγμα τμήμα μάρκετινγκ και επικοινωνίας, καθώς και τμήμα διαχείρισης και αξιοποίησης των εγκαταστάσεων.

Στόχος είναι να καταστεί το σωματείο πλήρως αυτοδιοικούμενο και αυτοχρηματοδοτούμενο, στα πρότυπα μεγάλων ευρωπαϊκών επαγγελματικών clubs. Μπορεί να γίνει αυτό με την υπάρχουσα κουλτούρα εθελοντικής διοίκησης των ερασιτεχνικών σωματείων; Η απάντηση είναι ΝΑΙ, μπορεί να γίνει!

Αυτή η πεποίθηση μου δημιουργεί το κίνητρο να προσπαθήσω να αλλάξω τον τρόπο διοίκησης των αθλητικών σωματείων. Να συνδυάσω τις ανάγκες του ερασιτέχνη εθελοντή-διοικητικού παράγοντα με αυτές του επαγγελματία αθλητικού διοικητικού στελέχους που θα λειτουργεί σύμφωνα με τα σύγχρονα τεχνοκρατικά κριτήρια εταιρικής διακυβέρνησης και θα διοικεί με βάση στόχους και αποτελέσματα.

Οι εθελοντές παράγοντες έχουν προσφέρει πολλά στον αθλητισμό και μπορούν να προσφέρουν ακόμα περισσότερα. Το μεράκι τους πρέπει να λειτουργεί ως δύναμη παραγωγής ιδεών, τις οποίες στη συνέχεια θα αναλαμβάνει το εκπαιδευμένο αθλητικό στέλεχος να σχεδιάσει, να συντονίσει και να υλοποιήσει. Από την άλλη, η «αυθεντία» του εκπαιδευμένου αθλητικού στελέχους δεν πρέπει να λειτουργεί χωρίς λογοδοσία.

Θεωρώ ότι το πρώτο βήμα που πρέπει να γίνει είναι να ενημερωθούν, να εκπαιδευτούν και τελικά να πειστούν τα σωματεία να προβλέψουν στο καταστατικό τους δομές και ρόλους εκτελεστικής διοίκησης, οι οποίοι θα αναθέτονται σε εξειδικευμένα και κατάλληλα εκπαιδευμένα αθλητικά στελέχη. Επίσης, θα πρέπει να προβλέπονται λεπτομερώς τόσο οι υποχρεώσεις και τα δικαιώματα αυτών των στελεχών, όσο και οι διαδικασίες και οι μηχανισμοί ελέγχου από τα Δ.Σ., τις Εξελεγκτικές Επιτροπές και τις Γενικές Συνελεύσεις. Η ίδρυση Σχολών Αθλητικών Διοικητικών Στελεχών στα πρότυπα των Σχολών Προπονητών θα συνέβαλλε τα μέγιστα στην επίτευξη του στόχου αυτού.

Το επόμενο βήμα πρέπει να είναι η ένταξη στο Νέο Αθλητικό Νόμο προβλέψεων «Καλής Διακυβέρνησης» (Good Governance), οι οποίες θα υποχρεώνουν τα σωματεία να διαχωρίζουν την διοίκησή τους σε εκτελεστική και μη εκτελεστική. Στην εκτελεστική διοίκηση θα πρέπει να συμμετέχουν κατά πλειοψηφία εξειδικευμένα και πιστοποιημένα (όπως προβλέπεται για τους προπονητές) αθλητικά στελέχη μαζί με εκλεγμένα μέλη των Δ.Σ. Με τον τρόπο αυτό, τα Δ.Σ. θα αποκτήσουν έναν πιο θεσμικό ρόλο χάραξης της στρατηγικής των σωματείων, ενώ παράλληλα θα ελέγχουν τα πεπραγμένα της εκτελεστικής διοίκησης.

Με αυτές τις σκέψεις, τις οποίες θα προσπαθήσω να κάνω πράξη στο σωματείο που με ανέδειξε αθλητικά, ευελπιστώ να εμπνεύσω όλους τους φορείς που ασχολούνται με την ανάπτυξη του αθλητισμού της χώρας να δημιουργήσουμε όλοι μαζί τη νέα σχέση ερασιτεχνικού αθλητισμού και επαγγελματικών προτύπων διοίκησης. Ο αθλητισμός αποτελεί ένα θεμελιώδες συστατικό για την ανάπτυξης τόσο της κοινωνίας, όσο και της οικονομίας της χώρας και οφείλουμε να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις που θα δώσουν τη δυνατότητα σε όλους τους πολίτες να κατανοήσουν την αξία του και τα οφέλη που μπορούν να αποκομίσουν από την ενασχόλησή τους με αυτόν.»